środa, 29 maja 2013

Czas to pieniądz!

Każdy z nas posiada „perspektywę czasową”, czyli osobiste podejście wobec czasu. Choć zazwyczaj nie jesteśmy go świadomi, wywiera ono mocny wpływ na nasze życie i relacje z innymi ludźmi. Perspektywa czasowa ustala jaki jest nasz stosunek do pieniędzy, decyduje czy jesteśmy szczęśliwi i czy odnosimy sukces.

ŹRÓDŁO:http://ja.gram.pl/upl/blogi/122392/img_wpisy/2013_03/3c2807cc0008b2d24cf3d6f6.jpg 
Znany psycholog, profesor Philip Zimbardo opracował 6 perspektyw czasowych:

  1. Perspektywa przeszłościowo-negatywna – myślisz o tym, co powinieneś/naś zrobić inaczej. Rozpamiętujesz doznane krzywdy, odczuwasz niepokój, jesteś mało energiczny, skłonny do depresji i do agresji. 
  2. Perspektywa przeszłościowo-pozytywna – lubisz opowieści o „dawnych dobrych czasach”. Z kolei nie lubisz zmian i jesteś przywiązany do tradycji oraz do rodziny. Czujesz się szczęśliwy, zdrowy i często doświadczasz wdzięczności.
  3. Perspektywa teraźniejszościowo-fatalistyczna – uważasz, że Twoje życie jest zależne od przeznaczenia. Wierzysz, że Twoje życie jest z góry zaplanowane i dlatego nie robisz nic, by zmienić swoją sytuację. Cechuje Cię cynizm i rezygnacja. 
  4. Perspektywa teraźniejszościowo-hedonistyczna – działasz pod wpływem impulsu i potrafisz cieszyć się życiem. Szukasz przyjemności zmysłowych, natomiast unikasz wysiłku i rutyny.
  5. Perspektywa przyszłościowa – robisz listy rzeczy do zrobienia. Dążysz do celu, a z porażek wyciągasz wnioski. Bywasz niecierpliwy i nie potrafisz sobie odpuścić. 
  6. Perspektywa przyszłościowo-transcendentalna – śmierć to dla Ciebie nowy początek. Chcesz zapewnić sobie nagrodę po śmierci, czyli zbawienie, dlatego starasz się żyć tak, by to osiągnąć. Ta perspektywa pomaga Ci znieść trudną teraźniejszość i ukoić lęk przed śmiercią. 
  • Złotym środkiem jest połączenie perspektywy 2., 4. i 5., a także niskie wyniki w perspektywie 1. i 3. 
Orientacja na przeszłość: jest bardzo cenna, gdyż określa to, kim jesteś, skąd pochodzisz. Ale istnieją także negatywne przejawy tej orientacji i dotyczą one osób, które posiadają przykre wspomnienia, takie jak torturowanie, wykorzystywanie seksualnie, odrzucenie. Po takich przejściach trzeba jakoś żyć, lecz należy zdać sobie sprawę z tego, że pamięć nie jest taśmą wideo. Badania Elizabeth Loftus dowiodły, że wiele naszych wspomnień dotyczy zdarzeń, których w ogóle nie było lub mogą być one zniekształcone. Jeśli ciągle będziemy myśleć o nieprzyjemnych zajściach z przeszłości, zaczniemy je wyolbrzymiać. Z drugiej strony, możemy znaleźć to, co było dobre w trudnym dla nas czasie. 

Orientacja na teraźniejszość: napędza energią, ożywia naszą inwencję twórczą i pomysłowość. Pozytywnym przykładem tej orientacji są dzieci. Natomiast negatywnym przykładem są osoby z perspektywą teraźniejszościowo-hedonistyczną - skupiają się one na przyjemnościach i nie myślą o skutkach swego postępowania. Dlatego tacy ludzie są narażeni na uzależnienia, np. od alkoholu, hazardu czy zakupów.

Orientacja na przyszłość: mobilizuje i dodaje nam skrzydeł. Jednak towarzyszy jej niepokój, ponieważ nie da się przewidzieć ani ustalić przyszłości. Wiąże się także z poświęceniem czasu na realizacje swoich zamiarów, przez co mamy go mniej dla swoich bliskich oraz na czerpanie radości z życia. 

Pewne aspekty, takie jak: wykształcenie, rodzina czy status społeczny, tworzą naszą orientację czasową. Duża część ludzi za bardzo skupia się na jednej z perspektyw, przez co zaczyna ona nieświadomie przejmować kontrolę nad naszym życiem. Kiedy już to sobie uzmysłowimy, warto spróbować ustabilizować naszą perspektywę. "Przyszłościowcy" powinni zacząć cieszyć się chwilą, a "teraźniejszościowcy" – przewidywać przyszłe skutki. Chodzi o to, by znać umiar i wiedzieć kiedy się bawić, a kiedy skupić na przyszłości.

Philip Zimbardo przeprowadził pewien 'eksperyment' pokazujący różnice w perspektywach czasowych. Poprosił swoich studentów, żeby spędzili jeden dzień z kimś o innej orientacji czasowej. Jak opisali to doświadczenie? Ponoć czuli się jakby przeżyli spotkanie z kosmitą. Prosty przykład: student zorientowany na przyszłość umawia się na spotkanie ze studentem zorientowanym na teraźniejszość, który spóźnia się dziesięć minut i nie widzi w tym żadnego problemu. Jednak dla osoby skupionej na przyszłości istotna jest każda minuta i dlatego odczuwa brak szacunku. Różnice w perspektywach czasowych mogą prowadzić do wzajemnych pretensji oraz utraty zaufania.

Perspektywy czasowe "rodzą" oczekiwania wobec naszego przyszłego partnera/ki. 
Philip Zimbardo zapytał uczniów szkół średnich o ideał chłopaka lub dziewczyny.
"Przeszłościowcy" potrzebowali kogoś, na kim można polegać. 
"Teraźniejszościowcy" poszukiwali osoby ekscytującej. 
"Przyszłościowcy" chcieli, by partner był przewidywalny. 
Poznanie perspektywy czasowej naszej sympatii pomoże zapobiec oskarżeniom i konfliktom. Uświadomimy sobie, dlaczego ktoś nie jest punktualny albo dlaczego tak dużą wagę przywiązuje do przyszłości. Dobierając partnera na całe życie, warto poznać jego perspektywę czasową.

ŹRÓDŁO: http://i2.pinger.pl/pgr20/cbf9c40c0019e39d51811fe8/12-Czas.jpg 
Perspektywę czasową nabywamy pod wpływem kultury, religii, edukacji. Możemy ją modyfikować, ale najpierw musimy sobie uświadomić, na której perspektywie za bardzo się koncentrujemy. Następnie trzeba podjąć decyzję o zmianie i ustalić, jak to zrobić. Wystarczy sporządzić listę rzeczy, które zawsze chcielibyśmy zrobić, ale nigdy nie mieliśmy na nie czasu i pomyśleć, jak znaleźć na nie czas. Pożyteczne będzie też dzielenie się z innymi swoim doświadczeniem. "Teraźniejszościowcy" mogą pokazać jak cieszyć się życiem. Z kolei "przyszłościowcy" mogą nauczyć innych "odkładania przyjemności na później".

Informacje zawarte w poście pochodzą z tekstu „Wieczna chwila i inne czasy” Doroty Krzemionki i Agnieszki Chrzanowskiej.

4 komentarze:

  1. Shadowcat - rozumiem że ten artykuł ma w jakimś stopniu usprawiedliwiać Twoje spóźnialstwo jako że nie jest to Twoja wina lecz po prostu jesteś typem zorientowanym na teraźniejszość. Ciekawy opis zachowań ludzkich w takich przypadkach zawsze próbuje dopasować się do jakiegoś typu a później zastanawiam się w jakim typie postrzegają mnie inni... Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  2. Zgadzam się z przedmówcą, co do perspektywy czasowej admina i jego spóźnialstwa ;D Post świetny! Chociaż ciężko wpisać się w jedną perspektywę ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jakiego spóźnialstwa? ;p Kompletnie nie mam pojęcia o co Wam chodzi! :D

      Usuń